Februari 2024. Vandaag was een bijzondere dag. Bijzonder omdat ik een ontmoeting had met vijf chiefs waarvan één waarnemend opperhoofd was. Ook bijzonder, want ze vonden het leuk om mij te ontmoeten. Enkele jaren geleden, toen ik in Kapoeta Noord werkte, had ik al het genoegen om chiefs te ontmoeten, maar vandaag was anders. Omdat ik iets van hen wilde leren.
In landen als Zuid-Soedan moet je, als je met lokale overheidsmedewerkers werkt, op zijn minst inzicht hebben in de relatie tussen lokale overheid, gemeenten en burgers. Biedt de lokale overheid de vereiste diensten aan de burgers? En zijn burgers bereid de regels en voorschriften van de lokale overheid te volgen? Burgers in Zuid-Soedan zijn vaak ontevreden over het lokale bestuur, omdat zij niet de diensten leveren die zij zouden moeten bieden. Lokale overheden bevinden zich vaak in een lastige positie omdat ze over onvoldoende budget en mankracht beschikken. Hetzelfde is dit met het gemeentebestuur van Bor, Jonglei State in Zuid Soedan.
Momenteel heb ik de opdracht om meer ondersteunende informatie te vinden over hoe lokale overheden en gemeenten een duurzamere toekomst voor hun burgers kunnen vormgeven door verbeterde veerkracht tegen overstromingen, klimaatverandering en natuurrampen. Deze omgeving (provincie Bor) bestaat voornamelijk uit het platteland en de afgelopen jaren hebben jaarlijkse overstromingen de levens van mensen geteisterd. En dat is de reden om met de hoofden te praten, om van hen te leren over hun traditionele mechanisme om met (natuur)rampen om te gaan. Ook om er achter te kome hoe we met hun aanpak rekening kunnen houden tijdens de uitvoering van het project. Omdat chiefs voorbereid zijn op natuurrampen, houden de chiefs nauwlettend in de gaten wat er in de natuur gebeurt; van welke kant de wind komt, tekenen van de bomen (bladeren die naar beneden vallen of bladeren die ineens heel groen worden), 6 keer regen per jaar is prima, maar 8 keer regen betekent overstromingen. Als er een ernstige overstroming is, verhuist de gemeenschap (voornamelijk vrouwen en kinderen) tijdelijk naar een droog deel, terwijl een paar sterke mannen achterblijven om hun hutten en spullen te beschermen.
Daarnaast houden chiefs zich strikt aan ‘law & order’.
Niet om natuurrampen te voorkomen, maar om conflicten en crises in hun gemeenschappen te voorkomen of om deze snel aan te kunnen pakken. De boetes na een overtreding betreffen altijd betaling met koeien. Als je iemand zonder opzet doodt, betaal je 51 koeien aan de familie van het slachtoffer. Als je een vrouw 'verwent' maar ze is niet zwanger, betaal je 2 koeien aan haar familie. Bij ingewikkelde vraagstukken overleggen de chiefs met elkaar. Als iemand het niet eens is met de verklaring van de chief, kan hij/zij naar de traditionele rechtbank stappen. Dit is uiteraard een zeer korte samenvatting van het gesprek.
Wat heb ik eigenlijk geleerd? Dat leven in de gemeenschap van de provincie Bor is eenvoudig en strikte regels volgt. Verbeteringen die projecten verwachten op te leveren moeten eenvoudig en verklaarbaar, maar efficiënt zijn. Geen 'gadget/box/container-georiënteerde-oplossing' maar iets dat past in de natuurlijke en lokale omgeving van de gemeenschap. De burgers geloven blindelings de chief en luisteren naar wat hij zegt. Sla nooit de chief over bij een projectbezoek, maar betrek hem bij de plannen die gemaakt worden. Maakt dit het project eenvoudiger om uit te voeren? Zeker niet!! Maar dit vergroot wel de kans op lange termijn resultaat & impact.